İçindekiler
Yolcu uçağında gerekli emniyet, yolcu konforu tedbirlerinin alınmasından sorumlu kişi “Uçuş Görevlisi” olarak tanımlanır. Kokpit personeli, güvenli, emniyetli ve konforlu bir uçuş için bir uçağın kabininde çalışır; Eğitim kursunu başarıyla tamamlayan kişi, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan ilgili yasalara uygun şartları yerine getirir ve buna uygun “Kabin Görevlisi Sertifikasına sahiptir.
Kabin görevlilerinin uçak içinde belirli görev ve sorumlulukları vardır. Bunlardan en önemlisi ama en az görüneni yolcuların güvenliğini sağlamaktır. Bu birincil sorumluluk, mürettebatın sürekli ve özel eğitimden geçmesini gerektirir. Bu eğitim, teorik bilgilerin yanı sıra, kişinin kendine olan güvenini geliştirmeyi ve kendi görevini yerine getirirken bu güven duygusuyla ihtiyaç duyduğu otoriteyi sağlamayı da içerir.
Genel olarak, her kabin görevlisinin birincil sorumluluğunda olduğu, uçağın sağ veya sol tarafında bir acil çıkış bulunur. Bu sorumluluk hem normal çalışma koşullarını hem de acil durum koşullarını kapsar. Acil durum kapılarını normal çalışma koşullarında şirketin işletme kılavuzunda belirtilen yöntemlerle sorumlu bir şekilde açıp kapatmak, acil durumlarda şirket işletme kılavuzunda belirtilen uygun yöntemlerle açıp kapatmak ve dış koşulların güvenli olmadığı durumlarda kapalı tutmak bunlardan biridir.
Kabin memuru olmak isteyenler:
- Birçok şeye aynı anda dikkat eden
- Kuralları uygulamayı bilen
- İnsanlara hizmet etmeyi ve ihtiyacı olanlara yardım etmeyi seven
- Uzun süre ayakta kalabilen ve zor koşullarda vücut dengesini koruyan
- Güler yüzlü, nazik, dikkatli, temiz ve düzenli
Mesleki Eğitim Yeri
Mesleki eğitim veren resmi kurum bulunmamaktadır. Genel olarak, havayolları sürekli eğitimin bir parçası olarak eğitim sunar. Türk Hava Yolları’nda mesleki eğitim programı Kabin Görevlisi Temel Eğitim Programı adı altında verilmektedir. Bu eğitime katılabilmek için en az 18-30, erkekler için 170-185 cm, kadınlar için 160-175 cm arasında bekâr olmak gerekmektedir. En az bir yabancı dili (özellikle İngilizce) iyi derecede bilmek gerekir. Fiziki koşullar ve İngilizce önkoşuldur. İngilizce mülakat sınavını geçenler yazılı sınava girebilirler. Sınavı geçenler eğitime başlayabilir. Eğitim süresi sonunda başarılı olanlar uçuşa başlama ve sertifika almaya hak kazanırlar.
Eğitim Süresi ve İçeriği
Türk Hava Yolları Kabin Görevlisi Temel Eğitim Programı kapsamında kabin memuru adayları için 6 haftalık bir kurs düzenlenmektedir. Bu derste kabin görevlisi görev ve sorumlulukları, ikram, uçak tipi uçuş teorisi, meteoroloji, havacılık İngilizcesi, ilk yardım, ilişkiler, uçuş güvenliği, duyurular, navigasyon öğretilir.
Mesleki Gelişim
En az 5 yıldır mesleğini icra eden, istenilen tecrübe ve niteliklere sahip kişiler şef (kontrolör tipi) olarak çalışabilirler. Kabin görevlilerinin eğitiminde öğretmenlik pozisyonunda bulunabilirler.
Kabin Görevlisi Kimdir?
Kabin görevlisi, yolculara havayolu tanımlı konfor ve güvenlik sağlayan kişidir. Uçak yolcularının uçuş sırasında rahat ve güvenli bir şekilde seyahat etmelerini sağlayan kişidir. Pilot ve yardımcı pilotun talimatlarını kokpit dışında uygulayan kişidir. Uçuş sırasında gerekli bilgileri yolculara ileten kişidir. Uçuş konforunu sağlamak için yemek hizmeti veren kişidir. Ayrıca kabin görevlisi, uçağın emniyet ve güvenliğinden sorumlu kişi olarak tanımlanır.
Mürettebat, bir sağlık sorunu durumunda ilk müdahale eden kişi olarak kabul edilir. Uçuş görevlisine kabin görevlisi, kadın uçuş görevlisine hostes denir. Havacılık sektöründe gerekli olan personelin donatılması ihtiyacını karşılayan kişidir. Kabin içindeki kokpit kapısından kabinin hemen arkasındaki kıç hangara kadar hostes sorumludur. En büyük sorumlulukları uçağın sağ ve sol tarafında bulunan acil çıkışlardır. Bu sorumluluk hem rutin durumları hem de acil çıkışları kapsar.
Mürettebat, çalıştığı havayolunun elçisi olarak kabul edildiğinde güler yüzlü, düzgün, zevkli, kibar, eşsiz bir hizmet anlayışıyla hareket eden ve empati kurabilen kişilerdir. Bu meslek havacılık sektörü ile ilgili olduğu için diğer meslek gruplarından çalışma gün ve saatleri farklıdır. Ana hatlarıyla belirtilen durumlar diğer mesleklerden sadece farklı olmakla kalmayıp aynı zamanda oldukça zor kabul edilmektedir. Bu iş sadece dışarıdan görüldüğü gibi farklı ülkelere seyahat etmekten ibaret değildir. Görevin yetki ve sınırları dahilinde hareket ederek ortaya çıkabilecek olağandışı durumlarla başa çıkmaya çalışılır. İngilizce ve ikinci bir yabancı dil bilgisi bu iş için esastır.
Nasıl Kabin Görevlisi Olunur?
Kabin görevlisi veya hostes olmak için belirli şartlar vardır. Öncelikle bir ön lisans programı olan Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri Bölümünü tamamlamak gerekmektedir. Bu bölümü okumak için TYT puan türü gereklidir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından ilan edilen hukuka hâkimiyet göstermek zorunludur. Bu isteklerin başında;
- 18 yaş üstü,
- Sağlık yükümlülüklerini yerine getirmede engeli yok
- Belirtilen boy ve kiloda olmak, (Erkek adayların 160-180 cm boyunda olması, Erkek adayların 170-190 cm boyunda olmak, boy ve kilo indeksinin uygunluğu.)
- Adli sicil kaydı yok
- İngilizce veya İngilizce dışında ikinci bir dil
Yukarıdakiler eğitim alanında temel unsurlardır. Bir kabin görevlisinin sahip olması gereken bazı nitelikler de vardır. Bu beceriler:
- İyi iletişim becerileri
- Ekip çalışmasına yatkın
- Havacılığa ilgi duyan
- Yabancı dil öğrenmeye yatkın
- Seyahat etmeyi seven
- Sorumluluk sahibi
- İnsanlara duyarlı
- Farklı çalışma saatlerine saygılı
- Farklı bir kültürden gelen
- Tarlada çalışmayı tercih eden
- Acil ve stresli durumlarda çalışabilen
- Uygun davranışlarla kendini ifade edebilen
- Güler yüzlü, giyimine ve görünümüne özen gösteren
- Kapalı alanlarda uzun süre çalışabilen zamanın
- Empati gösterebilir
- Son olarak, zaman yönetimi konusunda titiz olunmalıdır
Kabin Memurlarının Maaşları Mevcut Rakamlar
Tüm kabin memurları aynı maaşla çalışmıyor. Bu, fazla mesai ücretini içerebilir. Bir kabin memurunun fazla mesai ile alacağı miktar aylık 10.000 TL civarında olabilir. Yine, kabin görevlisi maaşları, sektördeki hizmet yıllarından etkilenir. Kabin memurları ilk yıl 5 veya 6.000 TL maaş alırken, ikinci yıl 7 veya 8.000 TL’ye kadar çıkabiliyor. Yaklaşık 15 yıldır bu sektörde çalışan bir kabin memuru, amir olduğunda aylık 9 veya 10.000 TL maaş alabiliyor. Tüm uçuş görevlilerine yılda 4 kat ek maaş verilir. Yakıt yardımı ve uçağa binme süresi gibi metrikler aylık maaşa eklenir.
Özellikle yaz aylarında çok sayıda seferi olan uçaklarda çalışan kabin memurları ayda 80 saatin üzerine çıktıktan sonra ekstra ücret almaktadır. Fazla mesai cinsinden yazılan bu sabit oran, gidilen mesafeye göre değişebilmektedir. Yaklaşık bir rakam vermek gerekirse, sektörde 5 yılı doldurmuş kabin memurlarının aylık ortalama geliri 13-15.000 TL arasında değişmektedir. Kabin görevlisi maaşları havayolundan havayoluna değişiklik gösterebilir.
Kabin Memurunun Emekliliği
Bunun mürettebat emekliliği üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Başka bir deyişle, bir kabin görevlisi havayolu endüstrisinde ne kadar uzun süre çalışırsa, o kadar fazla ikramiye alır. Mürettebat emeklilik oranları, 10 yıllık teminat süresi ile her bir mürettebat için farklıdır. Bu, sektördeki yıl sayısı ve kabin görevlilerinin emeklilik yaşı ile açıklanmaktadır. Yüksek primlerle emeklilikte insanlar rahat bir nefes alabilir. Mürettebat emekli olduğunda, orantılı olarak aylık brüt prim de alabilirler.
Havayolu Kabin Memuru Maaşı
Tüm havayolları, çalışanları için belirledikleri rakamlarla, havacılığa ilgi duyan ve bunu uygulamak isteyenlerin ilgi odağı haline geliyor. Türk Hava Yolları’nda çalışan bir kabin memuru ilk yıl yaklaşık 7.000 -8000 TL ile işe başlar. Özel şirketlere ait hava yollarında ücretler değişebilmektedir. Hemen hemen tüm havayolları aynı sayıda kabin memuru istihdam etmektedir.