İçindekiler
Son zamanlarda ekonomi politikalarına yönelik pek çok soru sorulmakta. Özellikle ülkemizin ve dünyanın içinde bulunduğu ekonomik kriz dolayısıyla pek çok kimse farklı ekonomi politikaları ve ekonomi politikalarının ortaya koyduğu sonuçlar ile ilgili sorularına cevaplar arıyorlar. Bu noktada, ülkemizde bakanların ve siyasetçilerin yaptığı açıklamalar da halkımızın lügatine yeni terimlerin ve kavramların girmesini sağlıyor. Bir süredir en çok merak edilen ve tartışılan kavramların başında da ortodoks ekonomi ve heterodoks ekonomi kavramları geliyor. Özellikle ülkemizde uygulanan ekonomi politikasının heterodoks bir çizgide devam edeceği yönündeki açıklamalar, halkımızın heterodoks ve ortodoks ekonomi arasındaki farkların neler olduğunu merak etmesine neden olmakta. Öyle ki, ekonomi konusunda en çok aratılan başlıklar da heterodoks ekonomi ve ortodoks ekonomi ile ilgili başlıklar olmakta. Bir süredir insanların merak ettiği ortodoks ekonomi ve heterodoks ekonomi farkı da bu noktada açıklanmayı bekleyen kavramlar olarak karşımıza çıkıyor. İnternette bu kavramlara yönelik kaynağın ve açıklamaların azlığı da göz önünde bulundurulduğunda, insanların akıllarındaki soru işaretlerine cevap verecek bir rehber aradıklarına hiç şüphe bulunmamakta. Eğer siz de heterodoks ekonomi ile ortodoks ekonomi arasındaki farkı merak ediyorsanız o zaman doğru yerdesiniz. Zira, bu yazımızda siz değerli okurlarımıza ortodoks ekonomi nedir ve heterodoks ekonomi ile ortodoks ekonomi arasındaki fark nedir anlatacağız. Akıllarınızdaki soru işaretlerini gidermek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Ortodoks Ekonomi Nedir?
Ortodoks ekonomi, alışılagelmiş ve geleneksel ekonomi politikalarına verilen isimdir. Denenmiş ve uzun sürelerdir uygulanmakta olan ortodoks ekonomi politikaları, ülkemiz dahil olmak üzere pek çok ülkede en çok uygulanan ekonomi politikalarının başında gelir. Genellikle serbest piyasa ekonomisi ve girişimciliği destekleyen bir ekonomik politika türü olan ortodoks ekonomi, günümüzün en standart ekonomi politikaları arasındadır. Genel kabul görmüş ekonomi politikaları olan ortodoks ekonomi politikaları, geleneksel olmalarının yanı sıra uygulanabilir ve başarılı ekonomi ilkelerine dayanırlar. Bu noktada, ortodoks ekonomi politikalarının en büyük avantajı girişimciliği ve serbest piyasa ekonomisini desteklemesidir. Zira, girişimcilik ve serbest piyasa sayesinde ekonomide bir çeşitlilik ve zenginlik oluşur. Bu zenginlik ise ekonomik büyümenin ortaya konmasında önemli bir etmendir. Zira, ekonominin devlet kontrolünde olduğu heterodoks ekonomilerin aksine ortodoks ekonomilerde ekonomik anlamda bir özgürlük bulunmaktadır. Ekonomik özgürlük ise ekonomik fırsatların da sınırsız olduğu anlamına gelmektedir.
Ortodoks ekonomi politikaları, geleneksel ve alışılagelmiş politikalar olduğu için bu politikaların yetersiz kaldığı ya da beklenilen etkiyi vermediği durumlarda heterodoks yani alışılmışın dışında ekonomi politikalarına başvurulabilir. Ancak, ortodoks politikaların aksine alışılmamış ve normal dışı politikalar olduğu için heterodoks politikalar genellikle kısa vadeli geçici çözümler sunarlar.
Ekonomik anlamda en çok kabul gören ve tercih edilen politikalar ortodoks ekonomi politikalarıdır. Bunun sebebi, yukarıda da bahsettiğimiz üzere ortodoks politikaların denenmiş ve kabul görmüş politikalar olmasıdır. Aynı zamanda, ortodoks ekonomik politikaların uygulandığı ekonomiler görece kompleks ekonomiler olduğu için bu ekonomilerde ortaya çıkabilecek sorunların çözümü için de daha fazla efor sarf etmek gerekebilir.
Ortodoks Ekonomi Başarılı Mıdır?
Ortodoks ekonomiler, uzun zamandır yürürlükte olan ve genel kabul görmüş geleneksel ekonomi politikalarının uygulanması sonucu ortaya çıkar. Bu ekonomi politikaları uzun bir süredir uygulanmakta oldukları için gerek bu ekonomik politikalara yönelik çalışmaların çokluğu sebebiyle daha stabil ve istikrarlı bir ekonomi politikası olarak görülebilir. Ortodoks ekonominin en büyük riski ortaya koyduğu serbest ve özgür piyasa sebebiyle ortaya çıkabilecek sorunların genel olarak pek çok dış ve iç etmene bağlı olmasıdır. Dış siyaset ve üretim gibi örnekler verebileceğimiz bu çok sayıda etmen sonucunda ekonomide oluşabilecek herhangi bir bir zorluğa karşı alınabilecek önlemler de aynı derecede karmaşık ve öngörülemezdir. Elbette, bu öngörülemezlik genellikle ülkenin iç ve dış politikalarıyla bağlantılıdır. Gerek iç siyasette gerek dış siyasette istikrarlı bir ülkenin ekonomisi de aynı şekilde istikrarlı olacaktır.
Ortodoks politikalar genel olarak heterodoks politikalardan çok daha istikrarlı ve avantajlıdır. Ciddi ekonomik sıkıntılar ve yüksek enflasyon durumları haricinde ortodoks politikanın zıddı sayılabilecek heterodoks politikanın kullanımına başvurulmaz. Bu durum da elbette ortodoks ekonomik politikaların getirdiği birikimden kaynaklıdır. Çok uzun süredir kullanımda olan ortodoks ekonomik politikalar, ekonomide oluşabilecek sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik pek çok örneğin bulunduğu bir literatüre sahiptir.
Heterodoks Ekonomi İle Ortodoks Ekonomi Farkı Nedir?
Yukarıda da tanımladığımız üzere, ortodoks ekonomi politikaları uzun zamandır uygulanmakta olan ve en bilinen ekonomi politikaları arasında yer almaktadır. Günümzüde, neredeyse her ülkede ortodoks ekonomi politikaları uygulanmaktadır. Birtakım Güney Amerika ülkeleri başta olmak üzere çeşitli ülkeler ise ekonomik sorunlarıyla baş etmede onlara zaman kazandırması adına heterodoks politikaları tercih etmişlerdir.
Heterodoks ekonomi ve ortodoks ekonomi farkı temelde politikaların sunduğu özgürlük ile tanımlanabilir. Serbest ve girişimci odaklı bir ekonomi politikası olan ortodoks ekonominin aksine, heterodoks ekonomi her zaman bir kısıtlayıcılık ile tanımlanır. Heterodoks ekonomi; ücretlere, fiyatlara, dış ve iç ticarete müdahale eder. Ortodoks ekonomi ise girişimciliği ve serbest ekonomiyi destekleyerek fiyatların üreticiler ve girişimciler tarafından belirlenmesine olanak tanır. Bunun yanında, adından da anlaşılabileceği üzere geleneksel olan ortodoks ekonomi, dünyada en çok uygulanan ekonomi uygulamalarını içinde barındırmakta olup en başarılı ekonomi uygulamaları arasındadır. Üstelik, ortodoks politikaların uzun süredir kullanımda olmasının bir avantajı da bunların kabul görmüş iktisadi temellere dayanıyor olmasıdır.
Ortodoks politikalar piyasa serbestliği ve girişimciliği desteklemekte olup ekonomideki önemli etmenleri büyük bir dikkat ile kendi içerisinde ele alır. Serbest piyasanın sağladığı en büyük avantaj ise oluşan rekabet ve ekonomik çeşitliliğin sağlayacağı zenginliktir. Heterodoks politikalar ise genellikle ekonomide kontrolcü bir yaklaşımı temsil etmekte olup ekonomik çeşitliliğin ve serbestliğin olmadığı bir ortamın doğmasına sebebiyet verir. Ekonomide ve piyasada çeşitliliğin olmaması ise her zaman olumlu sonuçlar doğurmamaktadır. Dolayısıyla, söz konusu heterodoks politikalar olduğu zaman biraz şüpheci yaklaşmakta fayda olduğunu söyleyebiliriz. Dikkatli uygulanmadığı takdirde heterodoks politikalar risk yaratabilir hatta düzeltilmeye çalışılan ekonomik durumun daha da dezavantajlı bir yere doğru sürüklenmesine sebep olabilir.
Ortodoks politikaların işe yaramadığı yerlerde uygulanmakta olan heterodoks politikalar, tek başlarına uygulanmamalı, tekrar ortodoks politikaların uygulanmasına olanak tanımak adına ekonomik sorunlar ele alınmalıdır. Ekonomik istikrarın yeniden sağlanması ve enflasyonun düşürülmesi adına çözüm üretilmeye ve bu esnada heterodoks politikalar ile kısa süreliğine de olsa ekonomide geçici bir düzelme yaratmaya çalışmak en azından halkın ekonomik krizden bir süreliğine daha az etkilenmesini sağlayabilir.