Borsa kelimesi ekonomi dünyasında sık sık karşınıza çıkan bir kavramdır. İlgili olsanız da olmasanız da mutlaka ara ara “borsa nedir yahu” diye düşünebilirsiniz. Biz de bugün size bu sorunun cevabını detaylıca vermek istedik! Borsa, kısaca bir piyasadır ve bu piyasada yatırımcılar alım satım işlemleri gerçekleştirirken şirketler de hisselerini satışa sunarak yatırımcıların bu hisselere ortak olmasını sağlar. Genellikle hisse senedi alım satım işlemleri ile gündeme geliyor olsa da aslında borsadaki enstrüman sayısı oldukça fazladır.
Öncelikle borsayı anlamak için bu piyasada yatırımcıları ikiye ayırmak gerekiyor. Bunlar; alıcılar ve satıcılardır. Alıcılar, borsa hisse senetleri satın almak için işlem gerçekleştiriyorken satıcılar da hisse senedini satmak için işlem gerçekleştirir. Bir de aracı kurumlar var ve bu kurumlar da alıcılar ile satıcıları bir araya getirme, alım ve satım emirlerinin borsada gerçekleşmesini sağlama gibi görevleri üstlenmiştir. Aracı kurumlar bankalar olabildiği gibi özel kuruluşlar da olabilir. Ancak mutlaka borsada işlem yapabilme yani aracı kurum olabilme yetkisine yasal olarak sahip olmalıdırlar.
Borsa Değişim Demektir!
Borsada işlemler elektronik bir ortamda gerçekleştiği için reel bir piyasadan değil, sanal bir piyasadan söz ediyoruz. Bu piyasalarda arz ve talepler oluşur, fiyatlar belirlenir ve sürekli bir değişim söz konusudur. Her günün sonunda da piyasaların özeti borsadaki değişimleri, döviz kurlarındaki değişimleri kısacası tüm enstrümanlardaki son durumu gösterir.
Elbette borsada da geçerli olan bazı kurallar bulunur. Borsadaki tüm işleyiş de bu kurallar çerçevesinde gerçekleşir. Yani organize bir piyasa olduğunu bilmekte fayda var. Yatırımcılar bu kuralları bilmeli ve bu doğrultuda hamlelerde bulunmalıdır. Türkiye’de bu organize piyasanın adı Borsa İstanbul’dur. Duymaya alışkın olduğunuz İMKB çeşitli değişimler geçirdikten sonra dünya standartlarına kavuştu ve artık adı Borsa İstanbul oldu. Kısacası artık Türk borsası da global piyasalarda adından söz ettiriyor.
Borsada neler işlem görüyor sorusunun yanıtına da değinmekte fayda var. Öncelikle borsada tüm şirketlerin değil halka açık olan şirketlerin hisse senetlerinin işlem gördüğünü belirtelim. Tahvil, bono, fon, emtialar da işlem gören enstrümanlar arasında yer alıyor. Borsaya giriş yapacak olanların öncelikle işleyişi kavraması gerekiyor. İşleyişin mantığını bir defa kavramak yeterli oluyor ve yatırımcılar da yatırımlarına bu mantıkla yön verebiliyor.
Borsada Fiyat Düşüşleri ve Yükselişleri
Borsadaki işleyişin mantığını kavrayabilmek için fiyat yükselişleri ve düşüşleri konusunda da fikir sahibi olmalısınız. Öncelikle işlemlerin tamamının bu fiyat değişimleri üzerine gerçekleştiğini belirtmekle başlayalım. Fiyatlarda bir dalgalanma olmazsa borsada para kazanmak da mümkün olmaz. Dolayısıyla borsanın temel yapı taşı da bu değişimdir. Fiyatlardaki değişimler yatırımcıların düşmanı değil aksine dostudur.