İçindekiler
Arbitraj, tüccarların fiyat farklılıklarından yararlanmak için aynı emtia, menkul kıymet veya para birimini iki ayrı piyasada alıp sattığı bir finansal ticaret stratejisidir. Bu yöntemle, tüccarlar aynı varlığın iki farklı piyasada farklı fiyatları üzerinden risksiz kar elde edebilirler.
Arbitraj Nedir?
Arbitraj, yatırımcıların bir piyasada bir menkul kıymet veya para birimi satın alarak ve aynı anda başka bir piyasada daha yüksek bir fiyata yeniden satarak geçici maliyet farklılıklarından yararlanmalarına izin vermeyi tanımlar. Borsada tüccarlar, fiyatı henüz sürekli değişen döviz kurlarına göre ayarlanmamış bir para biriminde hisse senedi satın alarak arbitraj fırsatlarından yararlanır. Tüccar, yabancı bir para birimindeki hisse fiyatının yerel borsadaki fiyattan farklı olması durumunda kar eder. Hisse senetlerine ek olarak herhangi bir para biriminde arbitraj yapılabilir. Yani bir para biriminin fiyatı iki farklı piyasada farklı olduğunda, bir tüccar düşük değerli piyasadan aldığı parayı aşırı değerli piyasada satabilir.
Arbitraj Nasıl Yapılır?
Arbitraj ticareti son derece basittir ve bu nedenle düşük riskli olarak kabul edilir. Ancak günümüz piyasa koşullarında işgücüne hakemlik yapmak zordur. Ancak, yüksek volatilite zamanlarında arbitraj yapılabilir ve kârlıdır. Örneğin, EURO ve USD çiftini tahkim etmek istiyorsunuz. Bu paritede çok az oynaklık olduğundan, tahkim yapmak neredeyse imkânsızdır. Ancak EURO ve USD kurunu şirkete Türk Lirası ekleyerek tahkim edebilirsiniz. Yani önce TL ve EURO, ardından TL ve USD ile işlem yaparsınız. Çoğu yerel borsada işlem gören altın da önemli bir arbitrajdır. Altın, uluslararası piyasada ABD doları ile işlem görürken, yerel piyasada yerel para birimi ile işlem görmektedir.
Böylece iki farklı yerel piyasada işlem gören altına dolar arbitrajı yapılabilmektedir. Türkiye’de gram altın Türk Lirası olarak satın alabilirsiniz. Daha sonra o gram altını dolara çevirebilirsiniz. Hindistan piyasasında gram altın Hindistan rupisi ile işlem görür ve bu piyasada gram altını dolara, doları gram altına çevirebilirsiniz. Bu nedenle, iki pazar arasında tahkim yapabilirsiniz.
Kripto Para Piyasalarında Arbitrajı
Kripto Para piyasalarında arbitraj, yatırımcıların birden fazla pazar veya borsa işleminde dijital varlıkların fiyatlarındaki küçük farklılıklardan yararlandığı bir yöntemdir. En basit ifadeyle, kripto arbitrajı, bir borsada satın alınan kripto para birimini, fiyatının daha yüksek olduğu diğeriyle neredeyse aynı anda satma işlemidir. Arbitraj kripto para piyasası her geçen gün daha popüler hale geliyor. Bunun temel nedeni kripto para piyasasının diğer finansal piyasalara göre çok daha volatil olmasıdır. Bu, kripto varlık fiyatlarının belirli bir süre boyunca önemli ölçüde değişme eğiliminde olduğu anlamına gelir. Ek olarak, kripto varlıkları 7/24 yüzlerce borsada küresel olarak alınıp satıldığından, arbitraj tüccarlarının kârlı tutarsızlıkları bulma olasılığı daha yüksektir.
Kripto Para Arbitrajı Nasıl Yapılır?
Kripto para arbitrajı, geleneksel arbitrajdan bile daha kolaydır. Çünkü kripto dünyasındaki yerel ve uluslararası borsalara günün her saatinde kolayca erişilebilir.
Kripto Dünyasında Arbitraj Nasıl Yapılıyor?
Kripto para piyasasındaki yüksek oynaklık nedeniyle, iki kripto borsasında işlem gören bir kripto paranın fiyatında fark olabilir. Tüccarlar bu farklılıklardan yararlanmaya çalışırlar. Başka bir deyişle, bir kripto borsasından düşük fiyatla kripto para alıp daha yüksek fiyata başkasına satarlar. İki kripto borsasında Bitcoin (BTC) fiyatları farklılık gösterebilir.
Kripto para piyasasında arbitraj yapılırken oluşacak işlem ücretlerinin hesaplanması gerekmektedir. Borsalarda işlem ücretlerini ödemeye ek olarak, elektronik fon transfer ücretleri için işlem ücretleri de ödemeniz gerekebilir.
Arbitraj Türleri Nelerdir?
Kısa sürede risksiz kâr elde etmeyi hedefleyen arbitraj sistemi, kendi içinde çeşitli kategorilere ayrılmaktadır. Arbitraj türleri dolaylı ve doğrudan olmak üzere 2 gruba ayrılmakta ve bu alt grupta da döviz arbitrajı, döviz bazlı arbitraj ve tripod arbitrajı olarak gruplandırılmaktadır.
Kripto para birimleri de kripto arbitrajı olarak bu alt sınıflarda bulunur. Doğrudan arbitraj, bir ülkede veya piyasada satın alınan bir varlığın başka bir ülkede kârlı bir şekilde satılması anlamına gelir. Öte yandan, dolaylı arbitraj, başka bir para biriminden farklı bir para biriminde satın alınan bir varlığın başka bir para birimine satılmasını içerir. Döviz arbitrajı, ulusal para biriminin dünyanın farklı yerlerindeki borsalarda yaptığı işlemler takip edilerek yapılır. Bu işlem zemin farklılığından dolayı temel arbitraj olarak da bilinirken 2 farklı para biriminde birlikte işlem gördüğü için 2 Vadeli İşlem Arbitrajı olarak da bilinir
Arbitraj Nasıl Hesaplanır?
Arbitraja elverişli bir ortam yaratmak için, spot fiyat ile teorik fiyat arasında bir fark olması gerekir. İki fiyat arasındaki farkı hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır;
(Spot fiyat- Vadeli fiyat) / Vadeli fiyat = Dolaylı kotasyon para birimi faizi – Dolaysız kotasyon para birimi faizi
Kripto Arbitrajı Ticaret Stratejileri
Kripto para piyasasında, tüccarlar farklı arbitraj stratejileri arasından seçim yapabilir. Bunların en popülerleri:
- Borsa arbitrajı
- Üçlü arbitraj
- Merkezi olmayan arbitraj uzmanı
- İstatistiksel yarı profesyonel Arbitraj tüccarlarının tarafından tercih edilen arbitraj türleridir
Kripto para arbitrajının en basit şeklidir. Bir borsada kripto para alıp diğerinde satmaya dayanır.
Üçlü Arbitraj
Bir veya iki kripto para biriminin fiyat farkından yararlanmak için tek bir borsada üç veya daha fazla dijital varlık arasında fon aktarma işlemi. Örneğin, bir tüccar, BTC ile başlayan ve BTC ile biten bir ticaret döngüsü oluşturabilir. Bu işlemde, bir tüccar BTC karşılığında Ether (ETH) satın alabilir ve ardından bu ETH’yi Cardano (ADA) ile değiştirebilir. Sonunda, ADA belirteci tekrar BTC’ye dönüştürebilir. Yani üç oranda işlem yapabilir: BTC/ETH, ETH/ADA, ADA/BTC. Bu üç çiftten herhangi birinin fiyatında bir farklılık varsa, tüccar, ticaretini başladığından daha fazla BTC ile sonlandırabilir. Burada, tüm işlemler tek bir borsada yapılır. Bu şekilde, tüccarın birden fazla borsaya para çekmesi veya yatırması gerekmez.
Merkeziyetiz Arbitraj
Merkeziyetiz arbitraj, akıllı sözleşmeler aracılığıyla kripto para birimlerinin fiyatını keşfetmek için otomatik piyasa yapıcılar (AMM’ler) veya merkezi olmayan kripto para borsaları arasında popülerdir. Kripto para alım satım çiftlerinin fiyatları merkezi borsalardaki spot fiyatlardan önemli ölçüde farklıysa, arbitrajcılar merkezi olmayan borsa ile borsa arasında alım satım yapmayı seçebilirler.
İstatistiki Arbitraj
Büyük ölçekli arbitraj işlemlerini yürütmek için ekonometrik, istatistiksel ve hesaplama tekniklerini birleştirir. Bu stratejiyi kullanan tüccarlar, arbitraj işlemlerini yüksek sıklıkta yürütmek ve karlarını maksimize etmek için genellikle matematiksel modellere ve ticaret robotlarına güvenirler. Bir ticaret robotu, önceden tanımlanmış ticaret stratejilerine dayalı olarak büyük hacimli işlemleri rekor sürede gerçekleştiren otomatik bir ticaret mekanizmasıdır.
Bugün Arbitraj Durumu Nedir?
Arbitraj ticareti, teknolojinin henüz gelişmediği bir dönemde çok kârlıydı. Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte veriler anında aktarılabildiği için arbitraj fırsatları kaçınılmazdır. Teknolojinin hızlı gelişimi sayesinde algoritmik yazılımlar sayesinde piyasalar arasındaki fiyat farkları kısa sürede ortaya çıkmaktadır. Kısaca; Arbitraj artık popüler bir yatırım modeli değil.
Arbitrajın Faydaları Nelerdir?
Arbitraj ticaretinin birçok avantajı vardır. Bu faydalar arasında düşük arbitraj riski vardır. Bu nedenle yüksek risk almadan kazanç elde etmek isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir. Döviz kuru arbitrajı, yatırımcıların kısa sürede sonuca ulaşmasını sağlar. Karlar kısa sürede ve risksiz yapılabilir. Abritrage (robot) algoritmaları sayesinde piyasadaki ani fiyat farklılıklarını tespit etmek mümkündür.