İpotek Karşılığı Kredi sahip olunan gayrımenkulu teminat göstermek amacıyla ipotek edilmesi karşılığında, bankadan kredi kullanma işlemidir. Kredi başvurusu sonrasında ipotek konulacak gayrımenkule ekspertiz yapılır ve banka bu gayrımenkul ekspertiz değeri nin belli oranında kredi kullandırır. İpotek, şahsi bir alacağın teminat altına alınması için tesis edilen ve ayrıca kıymetli evraka bağlanması gerekmeyen bir rehin şeklidir. Bir alacağın varlığına bağlı olan ipotek, aym zamanda “Mülkiyetten Gayri Ayni Hak”tır. Medeni Kanun’un 796. maddesine göre halen mevcut ya da ileride doğabilecek bir borç için ipotek tesis edilebilir.
Ayrıca, banka kredi kullandırmadan önce kredi kullananın kredi notu incelenir ve ilgili gayrımenkulün sigortası yapılır. Her bankanın İpotek Karşılığı Kredi uygulaması ve kredi vadeleri farklı olabilir. Bu nedenle kredi kullanmadan önce iyi araştırma yapılıp, en avantajlı fazi ve uygulamanın seçilmesi daha sonra yaşanacak muhtemel olumsuzlukların önüne geçecektir.
Gayrimenkulünü ipotek eden kişi eğer bankadan kredi alan kişi ise borcun tamamından bütün mal varlığı ile sorumlu olduğundan, ipotekli bulunan gayrimenkul satıldığında, taşınmazın satış bedeli ipotek miktarını karşılamazsa kalan kısım için borçlu bütün mal varlığı ile sorumlu bulunmaktadır.
İpotek Karşılığı Kredi de ipoteğin varlığı, bir alacak hakkına bağlı olmalıdır. Bir alacak mevcut değilse ya da geçerli olarak doğmamış ise ipotek de geçerli değildir. Yani bir ipoteğin tesis edilmiş bulunması, bir alacağın varlığının delili olamaz. Paraya çevrilme anında geçerli bir alacak mevcut bulunmalıdır.
İpoteğin, bir kıymetli evraka bağlı bulunması gerekmemektedir. İpotek sadece doğmuş ya da doğacak bir borcun teminatını teşkil etmekte olup, ciro edilmesi söz konusu değildir.
İpotek Karşılığı Kredi de ipotek, tapuda düzenlenen bir “Resmi Senet” diğer adıyla “Akit Tablosu” ile tesis edilir ve tapu idaresince alacaklıya, ipotek miktarını, derecesini, alacaklı ile gayrimenkul sahibinin isimlerini, varsa vadesi ile ipotek edilen gayrimenkulun ada ve parselini bildiren bir “İPOTEK BELGESİ” verilir.
Eskiden Bankalar Kanunu, kredi kullandırılmadan önce bankaların ipotek almasına imkan vermemekte idi. Ancak sonraki yıllarda, günün değişen şartları ve ihtiyaçlar nedeniyle Bankalar kanununda gerekli düzenlemeler yapılarak, bankaların kredi kullandırdığı kişi ve şirketlerden ipotek almaları yasal hale getirilmiştir. Bu değişiklik, bankaların kredi verirken daha rahat hareket etmelerine olanak tanımıştır.