İçindekiler
Kaldıraç oranı, finans ve ekonomi dünyasında yaygın olarak kullanılan bir terimdir. Terim genellikle yükümlülükler ve öz sermaye ile ilgili olan tüm kavramlarda kullanılır. Kaldıraç oranı nedir sorusunu kısa bir şekilde açıklamak gerekir ise; bu sistemin asıl amacı yatırımcılara ya da yatırım yapmayı düşünenlere daha az bir oranda kaynak ile daha fazla satım gerçekleştirme imkanı sunmaktır. Kaldıraç oranı nedir nasıl hesaplanır sorularını soranlar kol sistemi hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Kol sistemi iki adımdan oluşmaktadır. Kaldıraç bu sistemde ilk adımdır. Bu kaldıraç, bir şirketin üretim ve satış karşılaştırmasına dayanmaktadır. Kaldıraç, satışlardaki değişikliklerin zaman içindeki kar üzerindeki etkisini rasyonalize etmek için kullanılır. Sistemdeki bir diğer adım ise finansal kaldıraçtır. Finansal kaldıraç oranı, bir şirketin yükümlülüklerini sahip olduğu varlıklara veya pasif kaynaklara bölerek belirlenir. Şirketinizin varlıklarının ne kadarının borçlarını finanse ettiğini hesaplamak için bu hesaplamayı kullanabilirsiniz.
Kaldıraç oranı nedir forex konusuna gelince diğer bir kaldıraç sistemi ise forex piyasasında kullanılan kaldıraç sistemidir. Bu sistemde insanlar ülke tarafından belirlenen bir kaldıraç oranı ile bazı işlemler yaparlar. Forex Türkiye’nin kaldıraç oranı 1:10 olarak belirlenmiştir. Bu fiyatlar dolar üzerinden hesaplanmıştır. Bu belirlenmiş oran 1000$ ile 10.000$ arasında işlem yapabileceğiniz anlamına gelir. Forex piyasasının diğer finans piyasalarına göre daha popüler hale gelmesinde önemli rol oynayan kaldıraç oranları ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.
Kaldıraç Oranının Etkileri ve Önemi
Kaldıraç oranının hem bireyler hem de kurumlar için birçok olumlu yönde etkisi vardır. Şirketler finansal kaldıraç oranını hesaplayarak gelecekleri ve büyüme oranları hakkında gerçekçi tahminlerde bulunabilirler. Bu projeksiyonlarla birleştiğinde, yatırımlarınızı yönetmek, gelecek için mali durumunuzu güvence altına almanıza yardımcı olabilir. Öte yandan, forex kaldıraç sistemi hem küçük hem de büyük yatırımcıların kar elde etmesine olanak tanır. Bu sistem borsaya benzer şekilde çalışır. Finansal tahmininiz doğruysa 1:10’a kadar kâr edebilirsiniz. Bu, yatırımcılar için çok önemli bir fırsattır ve yatırımcı kaldıracından yararlanmak için doğru stratejiyi kullanmak yüksek kâr fırsatları yaratabilir. Öte yandan, yüksek risk iştahı, yanlış strateji ve alım satım piyasasındaki ters pozisyonlar da aynı riskleri yaratır. Bu, hiçbir işlemde göz ardı edilmemesi gereken bir disiplindir. Bunun nedeni, yatırımcıların teminatlarından çok daha büyük bir pozisyon açmaları durumunda sermayelerinin tamamını veya çoğunu kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmalarıdır. Daha spesifik olarak, yatırımcının zararları artarsa, verilen teminat erir ve pozisyon aracı (stop-out) veya yatırımcı tarafından kapatılır. Bu nedenle yatırımcıların etkin bir teminat yönetimine sahip olmaları ve aynı zamanda kaldıraç kullanmaları çok önemlidir.
Kaldıraç Oranı Hesaplama
Kaldıraç oranı hesaplama şirketler için oldukça önemlidir. Şirketler, hem finansal hem de çalışan kaldıracı hesaplayarak büyüme fırsatlarını kolayca belirleyebilir. Ayrıca işletmeler bu sistemle borçlarını ve kaynaklarını analiz ederek daha az ödeyerek daha fazla borç alabilirler. Bu nedenle hızlı büyüme mümkündür. Forex piyasasında kaldıraç sistemi, insanların az miktarda para ile büyük kazançlar elde etmelerini sağlar. Forex işlemlerinde kar zarar oranı tamamen emtianın birim fiyatındaki dalgalanmaya göre, kar zarar tutarı ise işlem hacminin büyüklüğüne göre hesaplanmaktadır. Bu hesaplama ile kaldıraç oranı ne olmalı gibi sorular daha net anlaşılacaktır.
Kaldıraç oranını hesaplamak için aşağıdaki kaldıraç oranı formülü detaylarını kullanın:
Kaldıraç = Konum Boyutu (Fiyat x Miktar) / Konum Marjı (Marj)
Kaldıraç oranlarını öğrenmek isteyen yatırımcılar, aşağıdaki tablodaki verileri kullanarak 1:10 kaldıraç kullanarak formülü altın ve EUR/USD parslarına girerek teminatın ne kadar işlem yapabileceğini görebilirler. Başka bir açıdan baktığımızda, aynı formülü kullanarak, ürettiğimiz işlem hacmi üzerinde 1:10 kaldıraç kullanarak ihtiyacımız olan güvenlik miktarını hesaplayabiliriz.
Kaldıraçlı Altın Ticareti Örnekleri
Para
1 ons fiyatı $1,200
parti 1
Konum boyutu 12.000 $
Teminat 1.200$
Kaldıraç = 12.000/1.200 = 10
Bu orandaki kaldıraçlar ile yaklaşık olarak ne kadar teminata ihtiyaç olunduğu konusu da büyük önem arz eder. Bu noktada lot büyüklükleri devreye gider. Forex piyasasında lot büyüklükleri ürüne göre değişmektedir. Örnek olarak altın ticaretini kullanırsak, 1 lot = 100 ons altın. Diyelim ki 1 ons 1.200 dolar değerinde. Bu durumda 1 lot altın ticareti = 10*1200$ değeri 12.000$’a eşittir. Yani 1 lotluk altın ticaretidir. Ons fiyatları 1.200 ile 12.000 $ arasında değişmektedir. Yani açık pozisyon büyüklüğü 12.000$’dır. Bu noktada ne kadar teminata ihtiyaç olduğu da önem arz eder.
2.000$’lık hacim için ne kadar teminata ihtiyacım var? Ya da 1.200$’lık teminatım varsa veya 1.200$’lık teminat kullanmak istersem 1:10 kaldıraçla ne kadar işlem yapabilirim? Sorunuzun cevabını aynı formül kullanılarak hesaplayabilirsiniz.
Hacim = Teminat * Kaldıraç
12.000 $ = 1.200 $ * 10 Kaldıraç formülü yerine, 1:10 kaldıraç 1.200$ teminat ve 12.000$ işlem hacmi kullanır. Peki kaldıraç kullanmasaydın ne kadar yatırım yapardın? Kaldıracın faydaları nelerdir?
Cevabı iki senaryoda açıklayayım. İlk senaryoda kaldıraçsız ve ikinci senaryoda ise kaldıraçlı alım satım örneğini ele alalım.
Senaryo 1: Kaldıraç kullanmadan yalnızca 1.200$ teminatla 1.200$ yatırım yapabilirsiniz. Kar veya zararınız bu oran kullanılarak hesaplanacaktır. Örneğin; %1’lik bir artış 12$’lık bir karla sonuçlanacaktır.
Kar = 12 $
İkinci senaryo: 1:10 kaldıraç ile 1 lot altınla 1.200$ teminatla işlem yaparsınız, 12.000$ yatırım yaparsınız ve kârınız %1 artışla 120$ olur.
Kâr: 120$
Kaldıraçlı Euro/USD ticareti örneği
Euro’nun dolar karşısında düştüğünü varsayarak EUR/USD paritesi ile 1 lotluk pozisyon açtık. 1 lot = 100.000 birim dolar ve euro enstrümanı.
Hesap bakiyeniz 11.420$ ise ve 1.1420$’dan 1 lot pozisyonu açarsanız, pozisyon boyutunuz 114.200$ olacaktır. Bu durumda, 1:10 kaldıraç kullanarak 11.420$ marjla 114.200$’lık bir pozisyonunuz var.
Kaldıraç oranı analizi tüm bu hesaplamalar ve formüller neticesinde gerçekleştirilmektedir. Kaldıraç oranı bddk tarafından analiz edilir, piyasa değerleri sunulur ve mevduat işleyişinin tüm kapsamları bddk tarafından gerçekleştirilir. Bu güvenli bir sistem için son derece gereklidir.
Kaldıraç oranı formülü muhasebe noktasında öz sermaye ile borcu karşılaştırarak ve toplam borcu toplam öz kaynağa bölerek hesaplanır. Eğer oran yüksek ise şirketin destekçilerinin şirketi finanse edebilmek adına yeterli kaynakları hiçbir şekilde sağlamadığının göstergesidir.
Kaldıraç Oranı Kaç Olmalı?
Kaldıraç oranı kaç olmalı noktası ve kaldıracın doğru kullanımı özellikle finansal piyasalara yeni başlayan yatırımcılar için önemlidir. Kaldıraçlı bir piyasa olarak Forex, kaldıraç nedeniyle hem kısa vadeli kazançlar hem de kayıplar üretebilir. Kaldıraç oranının yüksek olması avantajlarından yararlanmak ve yatırım yapmanın dezavantajlarını azaltmak istiyorsanız. Para yönetimi stratejinizde kaldıracın yansımasını nispeten değiştirebilirsiniz. Bu örnekte, bir yatırımcı ilk marj oranını yüksek tutarak kaldıraç etkisini azaltabilir.
Binance Kaldıraçlı İşlemler
Kaldıraç oranı binance konusuna gelince Binance borsasında 100 kat kaldıraçla işlem yapmaya başlayan bir kullanıcı, işlem yaptığı kripto para biriminin hesap bakiyesinin 100 katı kadar işlem yapacaktır. İşlem ayrıca kaldıraç oranının ne kadar büyük olduğuna bağlı olarak borsaya ödenen kar, zarar ve ücretleri de öder.