İçindekiler
Piyasa değeri / Defter değeri oranı, bir hisse senedinin fiyatını ölçmek için kullanılan bir değerleme oranıdır. Hisse senedi fiyatlarının ucuz mu yoksa pahalı mı olduğunu tam olarak anlayabilmek için kullanılır. Yüksek PD/DD’ye sahip hisse senetlerinin pahalı ve PD/DD’si düşük hisse senetlerinin ucuz olduğuna yaygın olarak inanılır, ancak bu her zaman böyle değildir. PD/DD oranını hesaplamak için şirketin hisse senedi ve ana şirketin piyasa değeri kullanılır. Negatif sermayeli şirketler için PD/BV oranı hesaplanmaz.
Piyasa değeri nedir diye bakıldığında, bir şirketin bir borsada ya da piyasada bulunan toplam değeridir. Borsada işlem görmekte olan tüm şirket paylarının piyasadaki cari pay fiyatı ile çarpımı hesaplama yöntemidir. Hisse senedi fiyatı dalgalanırsa, piyasa değeri buna göre dalgalanacaktır. Borsada yüksek talep gören bir şirketin hisse senedi fiyatı yükseldiğinde, piyasa değeri de yükselir. Piyasa değeri en yüksek şirketler noktasında Apple şu anda dünyanın en değerli şirketi. Şirket, 3 Ocak 2022’de 3 trilyon dolarlık bir piyasa değerine ulaşacak ve bu değerlemeye ulaşan tarihteki ilk şirket olacak.
Piyasa değeri nedir coin noktasına bakıldığında ise piyasa değeri sadece borsa için değil, aynı zamanda kripto para birimleri ve blok zinciri projeleri için de geçerli olmaktadır. Bu değer, belirli bir kripto para biriminin veya blok zinciri ağının mevcut piyasa değerini gösterir. Eşit derecede önemli bir diğer ölçüt, tüm kripto endüstrisinin piyasa değeridir. Bir bakıma bu metrik, blok zinciri ve kripto para birimi endüstrisi için kaba bir kümülatif değer olarak kullanılabilir. Piyasa değeri olarak da adlandırılan bu kavram, kripto para ağının mevcut piyasa değeridir. Kripto varlığının dolaşımdaki arzını birim fiyatıyla çarparak hesaplanır. AliceCoin ve BobCoin adında iki ağa sahip olunduğunu varsayıldığında AliceCoin’in toplam arzı, tümü şu anda dolaşımda olan 1.000 jetondur. Öte yandan BobCoin, şu anda dolaşımda olan maksimum 100.000 arzdan 60.000 jeton ile bir iş kanıtı zinciridir. Alice Coin’in mevcut piyasa fiyatı 100$ ve BobCoin’in 2$’dır. BobCoin, AliceCoin’den 50 kat daha ucuzdur, ancak BobCoin ağının değeri AliceCoin’den daha yüksektir. Bu nedenle, piyasa değeri, ağın değerinin tek birim fiyatlarından daha doğru bir tahminidir.
Piyasa değeri az olan hisseler konusu da merak edilmekle birlikte Vestel Elektronik (VESTL) son on yılın en büyük kaybedenidir. VETL adlı bir şirket geçen yıl TL’sinde -%7.2 düşüş yaşadı. BİST100 bazında ise -%52 düşüş kaydetti. Dolar bazında ise %55,4 düştü. Diğer bir deyişle VETL, BİST100 ile en çok çelişen BİST30 şirketi oldu.
Sektörünüzdeki diğer şirketler 15 kat yıllık gelirle işlem yapıyorsa ve şirketin finansal performansı için kötü bir beklenti yoksa şirketin 7 kat yıllık gelir gibi bir f/k çarpanı olduğunu varsayabilirsiniz. Buradaki anahtar, şirketin geleneksel f/k’sinin sürekli olarak endüstri ortalamasının yarısına yakın işlem yapıp yapmadığıdır. Şirket geleneksel olarak P/K açısından yarı yolda işlem görmüşse, sektör ortalamasına geçişi uzun vadeli bir beklenti olarak düşünmek daha uygun olacaktır.
Piyasa Değeri Nasıl Hesaplanır?
Piyasa değeri, bir şirketin maddi değerini temsil eden para miktarıdır. Piyasa değeri aynı zamanda bir şirketin maddi değerini de ifade eder. Örneğin, ABD Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler değerlerine göre sınıflandırılır.
- Büyük üst limitler: 10 milyar ABD Doları ve üzeri;
- Orta üst sınır: 2 milyar ila 10 milyar dolar;
- Küçük sermayeler: 300 milyon ila 2 milyar dolar
Piyasa değeri nasıl hesaplanır sorusuna gelince piyasa değeri defter değeri formülü çok basittir. İki unsurdan oluşur. Hisse senedi fiyatı, bir şirketin hisse senetlerinin borsada işlem gören fiyatıdır. Hisse sayısı, bir hissedarın sahip olduğu hisse sayısıdır. Piyasa kapitalizasyonunu hesaplama formülü hisse senedi fiyatı * hisse sayısıdır.
PD/DD Nasıl Yorumlanmalıdır?
İlk PD/DD oranı eşiği her zaman 1 olarak kabul edilir. PD/BV oranı 1 olan bir şirket, hisse senedine eşit olarak değerlenir. Bu sayının altındaki bir PD/DD oranı, şirketin hisse senetleri için değerinin düşük olduğunu gösterir. Ancak, kayıplar meydana geldikçe sermaye azalmaya devam ettiğinden, yüksek kayıp olasılığı olan bir şirket için PD/DD oranının 1’den düşük olması normaldir. 1’in üzerindeki bir sayı, şirketin hisse senedi fiyatının üzerinde işlem yaptığını gösterir, ancak bu her zaman hisse senedi fiyatının daha yüksek olduğu anlamına gelmez. PD/DD oranını anlamak için önce eşitliği anlamamız gerekir.
Şirketin öz sermayesi, şirketin tüm varlıkları borçlarından düşüldükten sonra kalan şeydir. Yani şirketin bugün kapanması ve aktif ve pasiflerinin ödenmesi durumunda geriye kalan tutardır. Ancak çoğu zaman varlıklar bilançoda bugünkü değerlerinin altında, yükümlülükler ise bugünkü değerleriyle gösterilir. Bu nedenle, bir şirketin aslında bilançosunda sahip olduğundan daha fazla sermayesi vardır. PD/DD oranı genellikle aynı sektörde faaliyet göstermekte olan şirketleri karşılaştırmak için kullanılır. Bunun nedeni, aynı sektördeki şirketlerin benzer bilanço yapılarına sahip olmasıdır. Büyük sermaye ve zenginlik gerektiren sanayi, ulaşım, telekomünikasyon, enerji gibi sektörlerdeki katları yazılım, teknoloji, hizmet gibi sektörlerdeki katlarla karşılaştırmak doğru değildir.
Piyasa Değeri/Defter Değeri ve Öz kaynak Karlılığı
PD/BV oranını öz kaynak kârlılığı ile birlikte değerlendirmek daha mantıklıdır. Çünkü serveti büyütmenin yolu kâr etmektir. Elbette ödenmiş sermaye artırımı da şirketler için bir sermaye artırma yöntemidir, ancak çoğu şirket tarafından nadiren kullanılır. Öz sermaye kazançları, bir şirketin aldığı ancak dağıtmadığı karlarla sağlanır. Dağıtılmayan kazançlar, dağıtılmamış karlar ve yedekler gibi kalemlerde tutulmaktadır. Temettü ödemeyen bir şirketin sermayesini artırma oranı, şirketin sermaye getirisidir.
Öz sermaye getirisi yüksek bir şirketin beklentileri, i. H. Defter değerleri gelecekte fiyata yansıyacak şekilde artabilir ve bu şirketlerin PD/DD oranı diğer şirketlere göre daha yüksektir. Kâr artışıyla birlikte F/K’yı da göz önünde bulundurmanız gerektiği gibi, PD/DD oranlarını ve hisse fiyatı artışını karşılaştırmak daha doğru sonuçlar verir. Öz sermaye karlılığı düşük ancak PV/BV oranı yüksek olan hisse senetleri pahalı olarak kabul edilirken, öz sermaye karlılığı yüksek ve MV/B oranı düşük olan şirketler ucuz olarak kabul edilir. Bu iki oran arasında olumlu bir ilişki olduğunun göstergesidir.
PD/DD Yatırımcı İçin Önemi Nedir?
İlk olarak, potansiyel yatırım fırsatlarını belirlemeye yardımcı olur. Bir şirketin piyasa fiyatının bilançosuna göre makul olup olmadığını anlamanıza yardımcı olur. 1’den küçük bir PD/DD oranı genellikle iyi bir yatırım olarak kabul edilir. Ancak, yalnızca PD/DD oranına dayalı yatırım yapılması asla tavsiye edilmez ve yatırımcıları karar vermede yanıltabilir. Makul fiyatlı büyüme aramakta olan yatırımcılar için bir gerçeklik kontrolü sağlar ve genellikle yatırımcılar tarafından güvenilir bir büyüme göstergesi olarak görülür. Bunun nedeni, sermayedeki büyümenin defter değerini artırması ve sürekli zarar eden bir şirketin sermaye azaldıkça daha düşük defter değerine sahip olmasıdır. Yatırımcılar, benzer büyüme oranlarına ve getirilere sahip iki hisse senedinin karşılaştırmasını yaparken, hangisinin daha değerli olduğunu belirlemek için de bu orandan faydalanabilirler. Aksi takdirde piyasa değeri defter değerinden az olan hisseler arasında olmak kaçınılmaz olacaktır.