İçindekiler
VİOP ya da bilinen diğer adıyla Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası borsa aracılığı ile yapılan alım satım işlemidir. Vadeli işlem ve opsiyon piyasasının kısaltması olarak kullanılan VİOP, yatırım yapan kişilerin zararını en aza indirmek amacıyla oluşturulmuştur. Vadeli işlem ve opsiyon piyasasında yatırım açısından fiyatlar bir anda tersine dönerse diye güvenli işlem fırsatı oluşturmaktadır.
Günümüzde Türkiye’de de her geçen gün daha fazla popüler olmaya devam etmektedir. VİOP yatırımcı anlık değişimlerden korumaktadır. Türkiye’de yaygın olarak kullanılmaya başlayan sistemler arasında en çok tercih edilenlerden birisi haline gelmiştir. Vadeli işlem ve opsiyon piyasası, vadeli sözleşmelerin yanı sıra buna benzer tüm yatırım araçları için elektronik bir ortam aracılığıyla alım satımın yapılması anlamına gelmektedir.
Vadeli piyasa ve kaldıraçlı türevlerin adı olarak da bilinen VİOP, Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet göstermeye başlamıştır. VİOP, daha az miktarla kaldıraç sisteminden faydalanılarak yatırım fırsatı sunmaktadır. Vadeli işlem ve opsiyon piyasası aynı zamanda yatırımcının risk yönetimini de sağlamaktadır. VİOP vadeli bir piyasadır.
Borsada yatırım yapmak ve kazanç elde etmek isteyenler bu sektöre atılmayı kolay görmüş olsalar da işlem esasları piyasa terimleri ve avantajları kapsamlı bir şekilde değerlendirilmediği sürece risk dolu bir yatırım haline gelir. Vadeli işlem opsiyon piyasasında bilinçli bir şekilde işlemlerin devam edilmesi sonrasında kar yüksek oranda artar. Borsa İstanbul, bünyesinde işlem gören bütün piyasa araçları üzerinde kullanılan VİOP elektronik ortamda alım ve satım işlemi sunmaktadır. VİOP günümüzde sermayeyi ve zararı aza indirmek için kullanılmaktadır. Yeni başlayan bir yatırımcı için VİOP piyasası tehlikeli olabilir.
VİOP Ne İşe Yarar?
Vadeli işlem ve opsiyon borsası, Türkiye’nin ilk özel borsa kuruluşu olarak kabul edilmektedir. Vadeli işlem ve opsiyon piyasası, Borsa İstanbul bünyesinde hizmet vermektedir. Sermaye piyasası üzerine düzenlenmiş vadeli işlem ve sözleşmeler ile türev araçların elektronik bir ortamda al sat yapılabildiği kaldıraçlı bir piyasadır.
Opsiyon sözleşmesi denilen bu terim, belirli bir vadede ya da belirli bir vadeye kadar fiyat miktar veya nitelikteki bir varlığın alınma ya da satılma hakkını veren ve alıcının bu sözleşmeden bu hakları üzerine devralması durumuna denmektedir. Opsiyon satan yatırımcı alıcının talebi halinde gereklilikleri sağlamak ile yükümlüdür. VİOP, ekonomik veya finansal göstergeler aracılığıyla sermaye piyasası araçları üzerine düzenlenen Borsa İstanbul nezdinde kurulu bir piyasa olarak faaliyet göstermektedir.
VİOP vadeli işlemler belirli bir vadede ya da önceden belirlenen bir fiyat aracılığıyla dayanak varlığı alma yada satma yükümlülüğü vermektedir. VİOP işlemleri arasında açık pozisyon kısa pozisyon ve uzun pozisyon işlemleri bulunmaktadır. Bahsedilen açık pozisyon vadeli işlem sözleşmesine ilişkin alım ve satım emirleri gerçekleştiğinde yatırımcının sahip olduğu pozisyona denmektedir.
Açık pozisyona sahip olan yatırımcı sözleşme yani vade sonu gelmeden pozisyonu kapatabilir ya da vade sonu gelene kadar açık pozisyonda yer alabilir. Vadeli işlemlerde satıcı pozisyonundaki kişi için kısa taraf ya da kısa pozisyon sahibi denmektedir. Uzun pozisyon ise vadeli işlem sözleşmesinde alıcı olan kişiye denmektedir.
VİOP Avantajları Var Mı?
Vadeli işlem ve opsiyon piyasasında avantajlar ve kazançların olduğu kadar riskler de bulunmaktadır. VİOP küresel vadeli finans piyasaları ile entegre bir biçimde çalışmaktadır. VİOP geleceğe yönelik fiyat oluşumunda referans gibi görülmektedir. VİOP aracılığıyla spot piyasa riskleri yönetilmektedir. Aynı zamanda VİOP şeffaf bir piyasadır.
VİOP’ta avantajlı konumda yer almak istiyorsanız temel bir risk yönetimine sahip olmalı ve vadeli işlemler üzerinde kaldıraçlı işlem yaparken yükümlülüklerini iyice bilmeniz gerekmektedir. VİOP, spot piyasa risklerini düşük maliyetler ile yönetir. Kurumsal ve bireysel yatırımcılar dahi yok aracılığıyla risk yönetimini kolay bir biçimde gerçekleştirir. Aynı zamanda VİOP, piyasasında taraflar birbirinin risklerini üstlenmekle gönüllüdürler.
VİOP aracılığıyla hisse, döviz, maden, metal, endeks ve bono varlıklar için işlem yapılabilmektedir. Aynı zamanda VİOP tek bir müşteri hesabı üzerinden birden çok işlem gerçekleştirmeye olanak sunmaktadır. VİOP’ta kaldıraç etkisi yüksek hacimli işlem imkanı sunar. VİOP tüm varlıklarda farklı kaldıraç oranları göstermesine rağmen 10:1 ve 20:1 oranın da kaldıraçları kullanmaktadır.
VİOP çift yönlü bir piyasadır. Yalnızca fiyat yükselişi için değil düşüşü içinde yatırım yapabilir. Aynı zamanda VİOP yeni gelen ve yatırım stratejilerini geliştirmek isteyen borsada deneyim sahibi olmak isteyen yatırımcılar için ücretsiz olarak pratik yapma imkanı sunmaktadır. VİOP demo hesaplarda ücretsiz pratiklerin yanı sıra VİOP eğitimleri de bulunmaktadır.
VİOP Riskli Bir Yatırım Mı?
Söz konusu borsa ve yatırım olduğu zaman risk her zaman vardır. VİOP finansal piyasaları uygun bir biçimde hareket ettiği için piyasada yaşanılan değişikliklerden etkilenmektedir. VİOP’tan avantajlı görülen her özellik doğru kullanılmadığı takdirde yatırımcı için aynı oranda risk getirmektedir. VİOP kaldıraçlı bir piyasadır. Kaldıraç sistemi kar bazından bakıldığı zaman oldukça avantajlı konumda görülse de zarar kısmından bakıldığında yatırımcıya bir hayli derinden sarsabilir.
Şöyle anlatmak gerekirse : yatırımcı kaldıraçlı sistem ile yatırım yapmaya kalktığı zaman aldığı varlık %1 değerlendi ise kaldıraç oranına göre %10 değer kazanmış gibi işlem görmektedir. Ancak eğer varlık %5 değer kaybettiyse kaldıraçlı sistemde %50 değer kaybetmiş gibi yatırımcıya zarar yansıtılmaktadır. VİOP’ta özellikle başlangıç teminatının altına yatırımcıların düşmemesi gerekmektedir. VİOP’ta mevzuat gereği başlangıç teminatının altına inen yatırımcılar teminatı tamamlamakla mükelleftir. Piyasada dalgalanmaların arttığı durumlarda fiyatta risk meydana gelir. VİOP ‘ta kar elde etmek isteyenler mutlaka sistemin nasıl işlediğini öğrenmeli ve ona göre hareket etmelidir.
VİOP Nasıl Yatırım Yapılır?
Vadeli işlem opsiyon piyasasında işlem yapmak isteyen yatırımcılar ilk olarak ve yok üyeliğine sahip olan bir aracı kurum ya da banka ile görüşme sağlamalıdır. Borsaya bağlı bir şekilde işlem görmekte olan VİOP için bireysel işlemler kabul edilmemektedir. VİOP üyeliği bulunan bir aracı kurum veya bankadan hesap açtırmadan önce komisyon ücretleri dikkatli bir şekilde incelenmelidir.
Sermaye piyasası kuruluğu belirlemiş olduğu risk bildirim formu ile hem aracı tarafı hem de yatırımcıyı koruma altına almaktadır. Sermaye piyasası kurulunun belirtmiş olduğu risk bildirim formu hem tüzel hem de gerçek kişiler tarafından imzalanmak ile zorunludur. Hesap açtırdıktan sonra alım satım kararı verilmeli ve işlem teminatı yaptırmanız gerekmektedir.
Hesapta belirlenen miktarda teminat bulundurduktan sonra alım satım emrini verebilirsiniz. Kaç adet sözleşme alacağınızı ya da satacağınızı aynı zamanda aldığınız ya da sattığınız sözleşmeleri sözleşmeyi almak ya da satmak istediğiniz fiyat aralıklarını emir türünü yöntemini ve de süresini mutlaka belirtmeniz gerekmektedir. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri hafta içi 5 gün boyunca mesai saatleri içerisinde yapılmaktadır.