İçindekiler
Yönetim, bir liderin öncülüğünde insan gücünün bir amaca ulaşmak için planlanması, organize edilmesi, yönetilmesi, gerekli kararların verilmesi ve denetlenmesidir.
- İnsanlar : Kuruluşta çalışan personel
- Fonksiyonlar :
* Planlamak
* Organize Etmek
* Yönetmek
* Kontrol etmek
* Karar vermek
- Sonuçlar : Kuruluş amacına ulaşmak
Yönetici ise yönetim fonksiyonlarını yerine getiren kişidir. Diğer bir deyişle yönetici insan gücünü yönlendiren, yönetim fonksiyonlarını yerine getirerek örgüt amaçlarına ulaşmaya çalışan kişidir.
Yönetimin Planlama Fonksiyonu
Yönetimin ilk fonksiyonu PLANLAMA’dır. Mantıksal bir sıra içinde de plânlama, yönetimin diğer fonksiyonları olan organize etmek, yönetmek ve kontrol faaliyetlerinden önce gelir. Karar verme fonksiyonu ise diğer fonksiyonların icrasında da uygulandığından belirli bir sıraya konulması oldukça zordur. Plan kısa olarak önceden saptanan bir davranış biçimidir, Planlama ise amaçların tespiti ve bunlara ulaşmak için gerekli program, politika ve yöntemlerin saptanmasıdır. Kısaca planlama neyin ne şekilde yapılacağına dair önceden karar alma sürecidir.
Planın üç önemli niteliği vardır :
1. Yöneltici ve gelecekle ilgili olması :
Plan ne elde etmek istediğimizi, hareket ve faaliyetlerin nasıl ve ne zaman başlayıp bitmesi gerektiğini ve olanaklarımızı ortaya koyar.
2. Gerçekçi ve uygulamaya dönük olması :
Plan, ulaşmak istenilen amaç için gerekli olanakları ortaya koyar, dolayısıyla olanaklar içinde (insan gücü, zaman, yer, para, malzeme) hareketimizin ne olması gerektiğini açıklar.
3. Esnek olması :
Planda kişisel ve örgütsel unsurlar bulunduğundan planın her ihtimali kapsaması gerekir. Planlama sırasında yönetici karşılaşabileceği aksaklıkları düşünerek (yer, zaman, para, malzeme, insan gücü) hareket etmeli, çeşitli alternatifleri düşünerek planını yapmalıdır;
Plan yaparken planı yapılan faaliyetle ilgili olarak yöneticilerin cevaplaması gereken bazı sorular vardır. Bu sorular şu şekilde sıralanabilir :
- Ne yapılacak: Amacımız nedir, ulaşmak istediğimiz nokta nedir konusunu açıklığa kavuşturur.
- Nerede yapılacak : Yer unsurunu açıklar.
- Ne zaman yapılacak : Zaman unsurunu açıklar.
- Nasıl yapılacak : İzlenecek yolu, yöntemi belirler.
- Kim yapacak: insan gücü açısından olanaklar» belirler.
- Niçin yapılacak: Bu işin yapılması gerçekten gerekli mi? sorusunu cevaplar.
Plan ve planlamanın tanım ve özelliklerine değindikten sonra, bazı kişiler bu fonksiyonun sadece üst kademe yöneticilerini ilgilendirebileceğini düşünebilirler. Bir örgütün amaçlarını tespit etmek ve bunlara ulaşmak için genel politikayı çizmek büyük ölçüde üst kademelerin sorumluluğudur. Fakat bir örgütün çeşitli departman ve üniteleri de örgütün temel amaçlarına yönelik planlar yaparlar ve çalışmalarını o amaç etrafında yürütürler: örneğin; bir bankanın uzun vadede amacı, belirli kâr düzeyine erişmek, gelişmek, büyümek ve iyi hizmettir. Şubeler ve bankanın çeşitli departmanları bu amaca ilişkin kısa vadeli amaçlar saptar, planlar yaparlar, örneğin şube düzeyindeki planlama müşteriyi hedef alır. Çünkü müşteri bankaya sağladığı mevduat ile en büyük kâr kaynağını teşkil eder, bu da bankanın kâr amacına hizmet eder. Görüldüğü gibi bankanın bütün departman ve birimlerindeki faaliyetler bankanın temel amaçlarına ilişkin yürütülür. Bu da her kademede planlamayı gerektirir.
Planlama Fonksiyonunun Safhaları
Bir yöneticinin planlama fonksiyonu hangi düzeyde olursa olsun şu safhaları içerir :
1. Amaçların tespiti
2. Amaçların değerlendirilmesi :
Yönetici olarak, tespit ettiğimiz amaçların gerçeğe uygun olup olmadığını, dolayısıyla uygulanabilir olup olmadığını değerlendirmemiz gerekir.
3. Kullanılacak kaynak ve olanakların değerlendirilmesi.
Bir yönetici olanak ye şartlarını bilmelidir, şöyle ki; insan gücü, para, zaman, malzeme ve yer bakımından olanakları nelerdir? Dolayısıyla nasıl hareket etmesi gerekecektir bunları saptamalıdır. Değerlendirmede aşağıdaki esaslar yöneticiye yardımcı olabilir.
- İnsan gücü
- Bilgi ve kabiliyetler
- Zaman
- Tesisler
- Şirket prensipleri ve politikası
- Tüzük ve yönetmelikler
- İş kapasitesi