Yönetimde Sorun Çeşitleri ve Çözüm Yolları

Yönetici yönetim işlevini yerine getiriken veya işletmelerde günlük olarak birçok sorunla karşı karşıya gelinebilmektedir. Sorun çeşitlerini dört kategori halinde analiz etmek mümkündür.

1. Niteliğin benimsenmeden daha fazla önem taşıdığı sorunlar.
2. Benimsenmenin nitelikten daha fazla önem taşıdığı sorunlar.
3. Hem benimsenmenin, hem de niteliğin büyük önem taşıdığı sorunlar.
4. Benimsenmenin de, niteliğin de önemli olmadığı sorunlar

Şimdi bu sorun çeşitlerini ayrı ayrı inceleyelim.

1. Niteliğin benimsenmeden fazla önem taşıdığı sorunlar :

Bulunacak çözüm başarısının mantığa ve objektif verilere dayandığı tip sorunlardır, örneğin, şirket binasının büyütülmesi, kar marjlarının yeniden belirlenmesi gibi…

Bu tür sorunlar uzmanlara danışarak çözülebilir.

2. Benimsenmenin nitelikten fazla önem taşıdığı sorunlar:

Bunlar benimsenmenin fazla, niteliğin çok az önem taşıdığı sorunlardır. Arzulanan ya da istenmeyen bir şeyin eşitlik ilkesine göre dağıtımı bu tür sorunlardandır. Örneğin senelik izinlerin, fazla çalışma saatlerinin dağıtımı gibi.

Bu tür sorunları çözerken alınabilecek benimsenme düzeyi düşük bir karar başarısızlığa yol açabilecektir.

Bu tip sorunlar karşısında en etkili çözüm önderin yürüteceği grup tartışmaları sonucunda en etkili kararın verilmesi olacaktır.

Tartışma esnasında önder mümkün olduğu kadar tarafsız kalmalı, sorunu grup üyelerine sunup gerekli açıklamaları yaptıktan sonra üyeler arası haberleşmeyi sağlamak ve zaman zaman özetlemeler yapmaktan öteye gitmemelidir. Tarafsız kalmayı da hatırdan çıkarmamak gerekir.

3. Hem benimsenmenin hem niteliğin büyük önem taşıdığı sorunlar :

Bu tür sorunların çözümlenmesinde hem objektif verilere hem de kişisel duygulara dayanmak gerekir. Devamsızlığı, geç kalmayı düzene sokmak, müşteri ilişkileri, mevcut iş akımında değişiklik yapmakla ilgili kararlar bu konuya örnek teşkil edebilirler.

Hem benimsenmenin hem de niteliğin önem taşıdığı sorunlar önderin değişik yeteneklerini kullanacağı iki yöntemle çözümlenebilir. Bunlardan birinde önder kendisi karar verir. Benimsenmeyi de ikna gücüyle sağlamaya çalışır. Diğerlerinde ise kararlar grup tarafından verilir. Niteliği elde etmek için de aşağıda değinilecek olan toplantı önderliği becerilerine başvurulur. Toplantı önderliği becerileri ile o anda çıkan güzel fikirlerden de yararlanılarak daha yüksek nitelikli bir karar alınabilir.

4. Benimsenmenin de niteliğin de önemli olmadığı sorunlar:

Bu tip sorunları çözmek için en iyi yol birtakım kurallar belirlemektir. Böylelikle gerek grubun gerekse yöneticinin zaman kaybetmemesi sağlanır. Örneğin; departmana istenecek kalemlerin renk ve markalarını belirlenmesi.

Yapılan araştırmalar yöneticilerin karşılaştığı sorunların büyük bir kısmının benimsenmesinin nitelikten daha fazla veya hem benimsenme hem de niteliğinin önem taşıdığı sorunlar sınıfına girdiğini göstermektedir. Bu tip sorunlarda katılımlı yaklaşım ve grup kararlan önerilebilir. Katılımlı yaklaşımla verilen kararlar yöneticinin tek başına ulaşacağı çözüm yollarından daha etkilidir.

Grup kararlarının etkililiği şu nedenlere bağlanabilir :

• Bir grubun tüm üyelerinin sahip olduğu bilgi toplamının o gruptaki herhangi bir üyenin hatta yöneticinin bilgi toplamına oranla çok daha fazla olması.
• Her üyenin, değerlerini fikir saplantılarından kurtararak gruba katkıda bulunup geliştirebilme inancının artması,
• Kararın alınışında payları olmaktan dolayı üyelerin karara uyum gösterme sorumluluğunu duymaları; kararın bağlayıcılığının artması,

Görüşlerin çeşitli olmasından dolayı toplantılarda karşıt fikirlerin seslendirileceği muhakkaktır, önder anlaşmazlığı bir sorun, bir zorluk olarak değil de bir yeni düşünce ve görüş kaynağı olarak gördüğü sürece kararların benimsenme şansı artar.

Görüşmeler esnasında azınlıktaki fikirleri savunan kişilerin korunup ezilmelerinin önlenmesi onların görüşlerini bildirmelerini sağlayarak çoğunluğu etkilemelerine imkan yaratabilir. Bu da verilecek kararın kalitesini olumlu yönde etkiler.

Bu tartışmalar sonucunda bazı kişilerin fikirleri değişebilir. Kimin fikrinin değiştiği önemlidir. Yıkıcı eleştirilerle uğraşan kişilerin fikri değişirse nitelik yükselebilir. Yapıcı fikirlere sahip kişiler değiştiği takdirde ise bunun tam tersi olur.